Bàn thờ là gì? Tụng kinh tại nhà phải có bàn thờ Phật hay sao

Bàn thờ là gì mà có mặt trong hầu hết các gia đình người Việt Nam? Phong tục thờ cúng tổ tiên, thần linh, chư Phật trên bàn thờ đã có từ lâu đời.

Nó trở thành nét đẹp trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt. Vì thế hình ảnh bàn thờ từ lúc nào đã trở nên khắc sâu trong lòng mỗi người dù bao thế hệ.

Bàn thờ là hình ảnh quen thuộc trong các gia đình người Việt

Bàn thờ là gì? Nó là nơi để các vật phẩm đồ cúng phục vụ cho mục đích tôn giáo của mỗi gia đình. Bên cạnh đó hình ảnh bàn thờ còn xuất hiện trong các không gian sinh hoạt tôn giáo (chùa, nhà thờ họ, đình….). Bàn thờ thường được sản xuất từ những cơ sở nhỏ lẻ có tính chất làng nghề truyền thống.

Hiện tại bàn thờ được phân theo mục đích thờ cúng:

• Bàn thờ gia tiên.
• Bàn thờ Phật.
• Bàn thờ Chúa.
• Bàn thờ ông Địa.
• Bàn thờ ông Thần Tài…..

Vậy ý nghĩa của lập bàn thờ là gì? Người Việt vốn coi trọng lễ nghĩa nên vấn đề thờ cúng không thể xem thường. Đặc biệt trong tín ngưỡng thờ cúng của người Việt không thể thiếu bàn thờ. Vì bàn thờ được xem là nơi cư ngụ của gia tiên, thần linh, chư Phật. Nơi đây luôn phải đảm bảo bầu không khí trang nghiêm và thanh tịnh nhất của ngôi nhà. Ngoài ra mọi việc như thắp hương, dâng lễ vật, chăm sóc… bàn thờ đều phải chu đáo.

Bàn thờ Phật đặc biệt là bàn thờ tại gia sẽ có một số quy định và ý nghĩa riêng.

Bàn thờ Phật trong một gia đình Việt

Thờ cúng là tín ngưỡng văn hóa được ông bà từ xưa truyền lại đến nay. Mỗi vùng miền sẽ có văn hóa cúng kiếng khác nhau. Trong đó bàn thờ Phật không chỉ xuất hiện ở chùa mà ngay cả trong các gia đình vẫn có. Những mẫu bàn thờ Phật trong gia đình thường kích thước nhỏ, bài trí đơn giản. Tuy nhiên cần tuân thủ những nguyên tắc nhất định có phần nghiêm hơn cả bàn thờ gia tiên.

• Phật không thể xem ngang hàng với các thần như ông địa, thần tài….
• Không được để tượng hay hình ảnh Phật thấp hay ngang bằng bài vị, bát hương gia tiên.
• Gia chủ nên ưu tiên dùng bàn thờ có phân cấp rõ ràng để tránh phạm điều bất kính.

Nếu muốn lập bàn thờ Phật gia chủ phải nhất tâm tu tập theo Ngài, một lòng hướng về Phật Pháp. Hãy nhớ đừng bao giờ lập bàn thờ Phật chỉ để mong cầu tiền tài, lợi danh.

• Xác định vị trí đặt bàn thờ Phật: Vị trí tốt nhất là ở giữa nhà cao hơn đầu người. Nếu nhà nhiều tầng thì bàn thờ Phật nên ở tầng trệt, khu vực thông thoáng nhiều ánh sáng. Lưu ý bàn thờ gia tiên (nếu có) thì nên đặt về phía tường cạnh bàn thờ Phật. Không bao giờ để bàn thờ gia tiên và bàn thờ Phật đối diện nhau. Bàn thờ gia tiên cũng không được đặt trên hay dưới bàn thờ Phật. Phòng ngủ cũng là nơi tuyệt đối không được đặt bàn thờ Phật.
• Hướng đặt bàn thờ Phật: Hướng cửa chính ngôi nhà để gia chủ dễ nhìn thấy Phật mà tu tập, không sợ ma quỷ quấy phá. Hãy nhớ không đặt bàn thờ hướng vào nhà bếp, phòng ngủ, nhà tắm hay ban công. Phía sau bàn thờ cũng không được là cầu thang hay nhà tắm vì sẽ ảnh hưởng không tốt.
• Những đồ thờ cúng trên bàn thờ Phật: Gia chủ không cần quá nhiều đồ lễ nhưng hãy đảm bảo đầy đủ. Các đồ thờ cần có là lư hương, đĩa đựng trái cây, chum đựng nước, bình hoa, tượng hoặc hình Phật.

Phật là một đấng giác ngộ đã để lại kho tàng kinh điển vô giá dù Ngài đã nhập diệt từ lâu. Chúng sinh nhờ kho tàng Ngài để lại mà nghiên cứu học hỏi để biết con đường tu hành đúng đắn. Công ơn của Ngài thật quá vĩ đại nên người đời sau mới thỉnh tượng Phật về nhà tôn thờ. Vậy tụng kinh tại nhà không có bàn thờ Phật được không?

Xét về phương diện hình thức lễ nghi thì cần lập bàn thờ Phật để tụng niệm sám hối. Nơi lập bàn thờ Phật phải thật trang nghiêm, thanh tịnh không nên có bất cứ điều gì ô uế. Việc thờ Ngài là để noi theo tấm gương giác ngộ mà tu tập, thực hành lời giáo huấn. Từ đó đem những lời Phật dạy ứng dụng trong đời sống hàng ngày đó mới là thờ Phật đúng nghĩa.

Ngược lại thờ Phật mà mong cầu Ngài ban phước hoặc trừ tà như các vị thần linh là không nên. Tệ hơn còn cúng kiếng với mục đích lo lót để Ngài phù hộ nếu không được quay sang trách móc. Suy nghĩ, hành động như vậy là không nên hãy loại trừ càng sớm càng tốt.

Nếu không có bàn thờ Phật thì tụng kinh được không?

Vậy Tụng kinh tại nhà không có bàn thờ Phật được không? Ngay cả khi không có bàn thờ gia tiên thì bạn vẫn có thể tụng kinh niệm Phật bình thường. Bàn thờ vốn cũng chỉ là nơi để kết nối thế giới tâm linh, chỗ để thể hiện lòng tôn kính. Nhưng nếu không có bàn thờ thì Phật vẫn hiện diện trong thế giới.

Bởi thế mà thời xa xưa những người tu trong núi cũng đâu có bàn thờ hay nhang để đốt. Nhưng họ vẫn tu thành chánh quả bởi vậy không bàn thờ Phật vẫn có thể tụng kinh hàng ngày. Tất nhiên nếu có điều kiện thì lập bàn thờ để tâm an và không khí trang nghiêm cũng tốt. Nhưng quan trọng là thật lòng tu tập và niệm kinh sám hối trước Phật.

Trên đây là những chia sẻ về bàn thờ là gì đặc biệt là bàn thờ Phật. Ngoài ra bạn vẫn có thể tụng kinh tại nhà dù chưa lập bàn thờ Phật. Bởi thực chất thờ cúng quan trọng nhất là ở tấm lòng phải thật sự tôn kính, tin tưởng. Bàn thờ chỉ là một phương tiện để ghi nhớ và thực hành tu tập.